bespreking handboeken

Er zijn een aantal handboeken op de markt waarin ook de luistervaardigheden werden opgenomen. Hieronder kun je een aantal reviews nalezen over deze handleidingen

Speel je slim 2. Educatieve map voor kleuters

2015
Spel- en materialenmap voor kleuters van de tweede kleuterklas (groep 1-2, 4+). Ook beschikbaar: Speel je slim 1 en 3.
In de map zit de uitleg op een fiche en ook alle benodigdheden om de spelletjes te spelen. Er zitten activiteiten in rond de vaardigheden van het fonologisch bewustzijn, zoals:
- rijmrups en rijmmemory
- woordenrace: spel met klankgroepen
- spel met klankgroepen (Klap klap!)
Cleve, D. (2015). Speel je slim 2. Educatieve map voor kleuters. Kalmthout: Pelckmans.

Welkom. Onthaaltaal voor peuters en kleuters

2017
Deze reeks is gericht op peuters en kleuters van 2,5 tot 6 jaar die voor het eerst in aanraking komen met het Nederlands of die nog veel moeite hebben met onze taal.
Er zitten thematische verhalen, zoekprenten, woordkaartjes… in. Het is vooral gericht op basiswoordenschat.
De Man, A. e.a. (2017). Welkom. Onthaaltaal voor peuters en kleuters. Berchem: Averbode

Kleutertaal: talige doedingen voor de derde kleuterklas.

2011
Een interessante map waarin 16 projecten uitgewerkt zijn. Er wordt zowel ingegaan op de vorm als op de inhoud van taal. Ook letterkennis wordt erin verwerkt.
Er staat steeds bij dat er zaken te vinden zijn op Knooppunt, maar dit systeem werkt niet meer.
In de inleiding (p. 5-6) staat interessante achtergrondinformatie.
Enkele voorbeelden van activiteiten die te maken hebben met de vorm van taal:
opdrachtkaarten samengestelde woorden (p. 19)
lange woorden maken (p. 20): basiswoord noteren, bv. ‘boek’; de kinderen zeggen er iets voor of erachter (kleurboek, lievelingsboek, boekenkast, boekentas, boekenhoek, leesboek)
een afgeknabbelde letter: de eerste of laatste letter is afgeknabbeld, kleuters moeten de ontbrekende letter aan het woord plakken (bv. boo-t)
letters voelen en raden (kartonletters; geblinddoekt raden welke)
woorden in stukken: er worden woorden in stukken uitgesproken, de kleuters vullen aan (bv. ...aart = taart, schoe... = schoen)
liedjes en versjes aanvullen, rijmpjes aanvullen
woordstukken klappen
korte en lange woorden

Er worden ook suggesties gegeven voor de hoeken, zoals de lees- en schrijfhoek en luisterhoek. Daar zitten ook interessante zaken tussen, bv. een verhaal met gaten: kleuters beluisteren het verhaal en als ze een ‘knabbelgeluid horen, nemen ze de juiste prent om de gaten in het verhaal in te vullen.

Bij elk thema (project) zit een luistertaak.
Bergmans, G., Cleve, D., Croux, Y. (2011). Kleutertaal: talige doedingen voor de derde kleuterklas. Mechelen: PLantyn.

TOK !: taalontwikkeling kleuters: tweede kleuterklas

2009
Er zijn ook andere TOK-mappen en voor kleuters: eerste en derde kleuterklas, onthaalklas…
Er wordt steeds vertrokken vanuit een thema (met de figuurtjes Nellie en Cesar), bv. Thema 1: in mijn klasje. Vooraan staat telkens de streefwoordenschat met de opmerking ‘Deze woorden zijn pas verworven als de kleuters er zeven keer iets mee gedaan hebben!’
Er zitten zinvolle zaken tussen, maar de methode is wel verouderd en is niet meer bestelbaar, maar wel nog te vinden in verschillende bibliotheken.
Er zijn spelletjes rond rijm, klanken, woorden klappen... Het aanbod is vooral gericht op spreken en luisteren.
Opgelet: klankgroepen en klanken worden kort na elkaar in eenzelfde thema gebruikt. Dit is verwarrend voor kleuters.
Durieux, P. & Neirynck, K. (2009). TOK !: taalontwikkeling kleuters : tweede kleuterklas. Berchem: Altiora (Averbode).

Uitgeverij Zwijsen

Op de website van de uitgeverij vind je alle kleuterpakketten van Zwijsen. Op de startpagina staat te lezen: ‘De duidelijke doorgaande lijn in de opbouw en didactiek van ons totaalaanbod biedt kleuters de beste voorbereiding voor een sterke start in het 1ste leerjaar.’

‘Dag Jules!’ is gericht op de peuterklas en eerste kleuterklas. Daarnaast is er ‘Dag Loeloe!’ voor de tweede kleuterklas en ‘Dag Pompom!’ voor de derde kleuterklas.

‘Dag Loeloe!’ en ‘Dag Pompom!’ Gaan uit van dezelfde visie voor taal als de kim-versie van Veilig leren lezen. Je vindt hier en daar wel aspecten die met het fonologisch en fonemisch bewustzijn te maken hebben, maar het is een totaalmethode.

Een greep uit het aanbod:
- zoemplaten
- schatkistkaarten: gespreksregels, vraagkaarten, letterkaarten (met foto van een kind erbij hoe de klank uitgesproken moet worden), schrijftekens en schrijfpatronen, schrijfcijfers, getallen, houdingen, muziek…
- woordkaarten: verschillende thema’s; met woordbeeld (kleine drukletters) en foto
- verschillende doosjes om de letters aan te leren…

Welkom. Onthaaltaal voor peuters en kleuters

2017
Deze reeks is gericht op peuters en kleuters van 2,5 tot 6 jaar die voor het eerst in aanraking komen met het Nederlands of die nog veel moeite hebben met onze taal.
Er zitten thematische verhalen, zoekprenten, woordkaartjes… in. Het is vooral gericht op basiswoordenschat.
De Man, A. e.a. (2017). Welkom. Onthaaltaal voor peuters en kleuters. Berchem: Averbode

Klap Klap Handleiding A

2021
Er is ook een handleiding voor de jongste kleuters. Bij de handleidingen horen verschillende andere materialen, zoals verhalen. Eén handleiding kost 258, 50 euro. Er kunnen ook extraatjes aangekocht worden, zoals een platenpakket en woordkaartjes (189, 30 euro).
Sommige activiteiten voor jongere kleuters zijn al moeilijk.
Het materiaal is minder stevig en doet denken aan tijdschriften. De volgorde/ logica is wat moeilijker te vinden. Toch zitten er goede ideeën in en alles is binnen een thema.
Er zijn 10 thema’s met verhalenboekjes die in willekeurige volgorde gegeven kunnen worden. Per thema zijn er 24 activiteiten. Bij ieder thema is er ook een introductie en een mindmap, zijn er tips voor ouderbetrokkenheid en observatie en er is ook differentiatie aanwezig.
De Craene, A. e.a. (2021). Klap Klap Handleiding A: 10 themabundels + visietekst + extra’s (verhalen + gedicht + poppenspelscenario) oudste kleuters – Handleiding. Berchem: Plantyn.

TO-taal - Averbode

2015
Er zijn doelen voor de drie netten, maar de methode dateert van 2015, dus in die zin is het verouderd.
Het begint met vrij algemene rubrieken, zoals ‘taal de hele dag door’, ‘conventies en gespreksregels’...
Er zijn enkele zaken waaruit inspiratie gehaald kan worden:
- Niet-talige geluiden herkennen en onderscheiden, bv. afbeeldingen zoeken bij geluiden en die aan een gevoel koppelen (donder, gesnurk, geloei van sirenes, gelach...).
Niet-talige geluiden situeren en lokaliseren:
Niet-talige geluiden associëren, onderverdelen en rangschikken,
Overeenkomsten en verschillen in klanken:
Twee klanken noemen en vergelijken
Klanken in woorden:
- Rijmen: verschillende spelletjes.
- Woorden nazeggen en combineren:
Kaartjes waarop woorden staan combineren tot een samengesteld woord.
Ik ga op reis en ik neem mee...
Korte zin zeggen, eerst heel luid (de kleuters zeggen na), daarna met een normaal stemvolume, tot slot fluisterend.
Een woord in het oor van een kleuter fluisteren, de kleuter herhaalt het woord luidop.
Een woord in een oor fluisteren en de kleuters fluisteren het door.
Een woordslang maken.
Verkleinwoorden.

Beestig taalbeestje 1: klankbewustzijn

Spel rond het trainen van auditieve vaardigheden

Veel los materiaal dat snel door elkaar komt te zitten.
Leuk materiaal en leuke ideeën
Prijs: 75 euro

‘Leuke spellen. Soms met zelfcontrole.